Herinrichting Bargerveen-Schoonebeek
In Drenthe, dichtbij het plaatsje Nieuw-Schoonebeek en vlakbij de Duitse grens, ligt het natuurgebied Bargerveen-Schoonebeek. Het Bargerveen is met meer dan 2.000 hectare één van de laatste nog ongerepte hoogveengebieden in Noordwest-Europa. Dit is één van de laatste gebieden in Nederland waar nog levend hoogveen voorkomt. Het halfopen veenlandschap heeft grote plassen en bovenveengraslanden. Veenmossen groeien over elkaar heen en vormen grote bulten. In het gebied zijn zeldzame planten en insecten te vinden en vele vogelsoorten. Je komt er ook adders tegen en vleesetende planten. Het hoogveen dreigt door verdroging verloren te gaan. Het Bargerveen loopt langzaam leeg, omdat het grondwater wegsijpelt naar de lager gelegen, afgegraven gronden. De veengrond klinkt in en het veenmos kan niet meer groeien. Om het hoogveen veilig te stellen zijn er rondom het Bargerveen in de afgelopen jaren meerdere waterbuffers aangelegd om het grondwater op peil te houden.
Het belang van water
Voor Bargerveen-Schoonebeek zijn verschillende natuurdoelen gesteld, vanuit Natura 2000, de Kader Richtlijn Water (KRW) en het Nationaal Bestuursakkoord Water. In opdracht van de provincie Drenthe voeren Staatsbosbeheer, gemeente Emmen, waterschap Vechtstromen, de Land- en Tuinbouw Organisatie Noord (LTO-Noord), de Nederlandse Aardolie Maatschap (NAM) en Prolander hier werkzaamheden uit om het natuurgebied te beschermen en toegankelijker te maken voor recreatie. Bij de ontwikkeling van het Bargerveen is ook het Duitse Natuurpark Moor-Veenland betrokken. In deze internationale samenwerking worden in totaal vijf waterbuffers gerealiseerd om het unieke en kwetsbare hoogveengebied Bargerveen veilig te stellen. Dit zijn gebieden met een hogere waterstand waar wegstromend water wordt opgevangen en gereguleerd. Zo krijgt het grondwaterpeil tegendruk en kan het veenmos weer groeien. Er ontstaat een nieuw evenwicht waarbij het Bargerveen niet te droog en de landbouwgronden niet te nat worden. Belangrijk onderdeel van het project is het realiseren van landbouwkundige structuurverbetering in het herinrichtingsgebied Nieuw Schoonebeek. Dit ruilproces zorgt ervoor dat gronden samengevoegd worden en dat er grond wordt vrijgemaakt voor algemene doelstellingen zoals waterlopen, een fietspad en de Buffer Zuid. Het uitgangspunt is een goede balans tussen beleven, benutten en beschermen van de natuur.
Grootste schaapskooi van Nederland
Het nieuwe bezoekerscentrum met de naastgelegen schaapskooi bij Weiteveen is hét startpunt voor bezoekers om het gebied te verkennen. Het is de grootste en duurzaamste schaapskooi van Nederland.
Samen aan de slag
Het verhogen van de waterstand met bufferzones heeft niet alleen gevolgen voor het hoogveen, maar ook voor onder andere landbouw en natuur. Daarom stelde de provincie bij de start van het project een bestuurscommissie samen waarin naast de opdrachtgever alle gebiedspartners zijn vertegenwoordigd: LTO Noord, Waterschap Vechtstromen, Staatbosbeheer en de gemeente Emmen. De NAM en het Kadaster zijn adviseurs van de bestuurscommissie. Omdat er veel werk te verzetten is in een beperkte tijd moet de commissie knopen doorhakken en besluiten nemen. Het project wordt uiteraard gerealiseerd in samenspraak met bewoners en boeren in het gebied.
In gesprek met burgers en partners
Het project kan alleen slagen als dorpsgemeenschappen en samenwerkingspartners vertrouwen in de keuzes van de bestuurscommissie. Daarom zijn de commissieleden voortdurend in gesprek met belanghebbenden en belangstellenden. Burgers, boeren en gebiedspartners worden doorlopend betrokken bij het inrichtingsproces en krijgen de ruimte om mee te denken, vragen te stellen en zorgen te uiten. Dit doen we door middel van buurtbijeenkomsten en inspraakavonden. We houden betrokkenen en geïnteresseerden proactief op de hoogte van de keuzes die we samen maken en de onderbouwing daarvan. Nieuws verspreiden wij via digitale nieuwsbrieven en via de website Bargerveen-Schoonebeek. Per gebiedsproject is er één contactpersoon voor de omgeving die vragen en/of opmerkingen ontvangt en oppakt. Zo blijven de lijntjes kort en kunnen burgers en boeren gemakkelijk bij de commissie terecht. Door goed te luisteren en in te spelen op wensen en behoefte uit de omgeving, zorgt de bestuurscommissie voor een omgevingsgerichte gebiedsaanpak die goed onderbouwd is en beter gedragen wordt.
Een voorbeeld: vanaf september 2019 wordt er weer gewerkt in het Bargerveen. Om de omgeving hiervan op de hoogte te brengen en inzicht te geven in het hoe en waarom ontwikkelden we een flyer, die te vinden is op de projectwebsite én in fysieke vorm is uitgedeeld tijdens een gebiedsavond en wordt aangeboden op verschillende locaties in het gebied.
Bekijk de flyer 'We gaan weer aan het werk in het Bargerveen'. (pdf, 1.8 MB)
De rol van Prolander
Prolander adviseert de bestuurscommissie Bargerveen-Schoonebeek op deskundige en dienstbare wijze. De herinrichting van het gebied is een groot en gezamenlijk project, waarbij acties en aanpassingen in goed overleg plaatsvinden. Prolander vertaalt de bestuursopdracht van de provincie Drenthe naar gebiedsniveau en gaat in gesprek met de omgeving. Door onze kennis en contacten in het gebied kunnen wij de wensen van zowel de provincie als de belanghebbenden bij elkaar brengen.
Europese subsidies
De bouw van de schaapskooi en de inrichting Buffer Noord werden in het kader van het INTERREG-programma Deutschland-Nederland uitgevoerd en financieel ondersteund met 2,4 miljoen euro door de Europese Unie, het Nederlandse ministerie van Economische Zaken, het MWEIMH NRW en de Niedersächsische Staatskanzlei.
Online magazine
In het Bargerveen werkt Prolander samen met gebiedspartners aan een betere waterhuishouding, om het levend hoogveen te beschermen. Om te laten zien waarom water zo belangrijk is in dit gebied maakten we samen het online magazine ‘Water in het Bargerveen’. Daarin leggen lokale experts op een toegankelijke manier uit welke maatregelen er worden genomen, en waarom ze nodig zijn. Lees hier ons online magazine Water in het Bargerveen.
Meer informatie
Bekijk de projectwebsite www.bargerveen-schoonebeek.nl voor meer informatie over de ontwikkelingen rondom de herinrichting. Wilt u op de hoogte blijven? Geef u dan op voor de nieuwsbrief.
Heeft u nog vragen en/of opmerkingen over het gebiedsproces? Neem dan contact op met projectleider Carolien van de Bles van Prolander, tel: 0592-365187, e-mail: carolien.vandebles@prolander.nl.
